ARCTOWSKI
Stacja Antarktyczna Polskiej Akademii Nauk
kierowana przez ZAKLAD BIOLOGII ANTARKTYKI
Pierwsza samodzielna, polska ekspedycja naukowa, wyruszyla do Antarktyki w koncu
1975 roku. Byla to wprawdzie wyprawa morska, majaca na celu ocene zasobów kryla
i ryb na Poludniowym Oceanie, jednak ladowala takze na wyspie Króla Jerzego w
archipelagu Szetlandów Poludniowych, po zachodniej stronie Pólwyspu
Antarktycznego (62°09'41''56/S, 58°31'49''99/W), gdzie wmurowana zostala w skale
tablica upamietniajaca ten moment. Po dwóch latach na tej wlasnie wyspie stala
juz Stacja Antarktyczna Polskiej Akademii Nauk. Patronem stacji zostal wybitny
polski badacz polarny Henryk
Arctowski (1871-1958) uczestnik pierwszej naukowej wyprawy do
Antarktyki na statku "Belgica" (1897-1899). Oficjalnie
stacja rozpoczela dzialalnosc 26 lutego 1977 roku i funkconuje nieprzerwanie do
chwili obecnej. Dzieki zalozeniu stacji, Polska stala sie trzynastym,
pelnoprawnym czlonkiem Ukladu Antarktycznego. "Arctowski" jest jedyna,
caloroczna polska stacja antarktyczna.
Opieke logistyczna i merytoryczna
nad stacja sprawuje Zaklad Biologii Antarktyki PAN, kontynuator prac i tradycji
Zakladu Badan Polarnych Instytutu Ekologii PAN, od którego zostal odlaczony wraz
ze Stacja Antarktyczna w 1992 roku. Zaklad Biologii Antarktyki koordynuje na
pólkuli poludniowej czesc Polskiego Narodowego Programu Polarnego wyznaczonego
przez Komitet Badan Polarnych. Na stacji prowadzone sa badania w dziedzinie
oceanografii, geologii, geomorfologii, glacjologii, meteorologii i sejsmologii i
przede wszystkim ekologii. Dzialalnosc Zakladu obejmuje równiez organizacje
corocznych wypraw i utrzymanie Polskiej Stacji Antarktycznej im. Henryka
Arctowskiego.
Inicjatorem polskich badan antarktycznych i
dlugoletnim dyrektorem obecnego Zakladu Biologii Antarktyki PAN byl
prof. Stanislaw Rakusa-Suszczewski, wspierany przez wiele lat w
swoich dazeniach przez prof. Romualda Klekowskiego. Obecnie zakladem tym kieruje
dr hab. Andrzej Tatur. Dziekuje dla zobacyc UANT.
